Elke keer als ergens op de wereld een grower een wietzaadje laat ontkiemen, dan gaat daar een hele wereld van onderzoek, kennis en plantenveredeling achter schuil. Het veredelen van cannabis strains is dan ook een wetenschap op zich, die voortvloeit uit een oeroude traditie van veredeling met andere gewassen. Dat is fundamentele kennis voor elke grower, of je nu met tomatenzaadjes of met wietzaadjes werkt.
Inhoudsopgave
Plantenveredeling: De Basis Van Alle Moderne Gewassen
Stap tegenwoordig een willekeurige supermarkt of een tuincentrum binnen, of shop bij een online zadenbank voor wietzaadjes, en de keuzes vliegen je om de oren. Tomaten, komkommers, geraniums en cannabis strains: er zijn er zoveel dat je soms door de planten het bos niet meer ziet.
Hoe kan het dat we zo’n enorme keuze hebben als we kiezen wat we vanavond eten, wat we in onze tuin planten, of van welke wietsoort we willen genieten? Dat heeft alles te maken met plantenveredeling. Daarmee bedoelen we alles dat growers, boeren en kwekers doen om hun gewassen ‘edeler’ te maken: beter geschikt voor de toepassingen waarvoor de mens een tomaat, een sierplant, of een cannabis strain wil gebruiken.
Maar wat is dan precies ‘beter’ of ‘edeler’? Het zijn nogal algemene termen. Om iets beter te begrijpen waar al die generaties kwekers en telers mee bezig zijn geweest, zetten we de belangrijkste doelen van plantenveredeling voor je op een rijtje.
Waarom Plantenveredeling?
Plantenveredeling is er altijd op gericht om een bepaalde plantensoort te verbeteren, dus geschikter te maken voor gebruik door de mens. Misschien vermoed je al dat hier de schoen meteen begint te wringen, want wie bepaalt wat ‘goed’ is en wat niet?
Daar gaan we later verder op in: eerst proberen we duidelijk te krijgen waarom je een krop sla, een komkommer, of een wietplant überhaupt zou willen verbeteren.
Om plantenveredeling te begrijpen, moet je weten dat de meeste moderne planten, groenten, granen en fruit (en wietsoorten!) totaal niet meer lijken op hun oorspronkelijke voorlopers: de zogenaamde landrassen. De tomaten die je tegenwoordig in huis hebt zijn totaal anders dan de kleine, zurige besjes die ze ooit waren. Dat verschil komt door veredeling.
Duizenden jaren lang hebben boeren en kwekers hun gewassen geselecteerd op gunstige eigenschappen, seizoen na seizoen na seizoen. Deze uitverkoren topexemplaren hebben ze vervolgens gekruist met sterke exemplaren van bestaande planten, zodat die mooie eigenschappen in de volgende generatie nog sterker terug zouden komen.
Binnen een of twee generaties maakt dat meestal niet zo enorm veel verschil, maar als je steeds doorgaat met selecteren van de beste exemplaren en die weer kruist met wat je hebt, worden de verschillen tussen jouw selectie en de oorspronkelijke planten steeds duidelijker. Dat zie je uiteindelijk ook terug bij plantenveredeling: elke volgende generatie laat duidelijker de eigenschappen zien die de kweker een verbetering vindt.
Plantenveredeling: Selectie Op Betere Eigenschappen
Veredeling draait bij een tomaat en een wietplant in feite om precies hetzelfde principe. In beide gevallen wil een teler graag bepaalde gunstige eigenschappen sterker terug laten komen in de volgende generatie. Meestal komen die gunstige eigenschappen op het volgende neer:
- Grotere opbrengst
- Betere smaak
- Mooiere uiterlijke kenmerken (kleur, formaat, bladvorm, etc.)
- Hogere voedingswaarde (of een sterker effect bij cannabis)
- Sterkere planten met betere resistentie tegen ziekte en weersinvloeden
Je ziet al snel dat deze doelstellingen van plantenveredeling stuk voor stuk net zozeer van toepassing zijn op een tomatenplant als op de veredeling van cannabis. Elke grower wil meer oogsten, een nog lekkerdere smaak aan de toppen, mooie paarse bloemen en gezonde groene bladeren, meer THC en terpenen voor die ultieme high, en minder kans op schimmel, ziektes en beestjes.
Toen wiet wereldwijd steeds populairder werd in de tweede helft van de twintigste eeuw, zijn kwekers over de hele wereld aan de slag gegaan met cannabis plantenveredeling. Op basis van de oude strains en landrassen die ze konden vinden gingen ze hun klassieke wietsoorten kruisen, totdat ze ons uiteindelijk de enorme variatie van tegenwoordig konden voorschotelen.
Daarvoor gebruikten ze de technieken die eeuwenlang waren verfijnd voor de veredeling van onze voedingsgewassen, zoals graan, groenten, en fruitsoorten. Als growers zijn we dus behoorlijk schatplichtig aan de kwekers die tot nu toe vaak noodgedwongen achter de schermen moesten werken.
Landrassen En Oude Genetica
Landrassen zijn de oorspronkelijke vormen van een gewas dat door menselijk ingrijpen is veredeld. Je hebt dus niet alleen cannabis landrassen, maar ook bijvoorbeeld tomaten, bananen en aardappels hebben hun eigen oude landraces.
Als het om wiet gaat zijn er inmiddels echte ‘strain hunters’ actief die de wildernis in trekken om oude landrace genetica te vinden. Dat doen ze om nieuwe strains te ontwikkelen die meer lijken op hun verre voorouders met hun oer-eigenschappen. Dit soort genetische ‘jagers’ of ‘archeologen’ als je het zo wilt noemen, heb je ook op het gebied van oeroude aardappelsoorten of granen.
Maar waarom zou je van die oeroude landrassen willen in plaats van de moderne veredelde soorten uit de supermarkt? Wiet, tomaten en aardappels zijn tegenwoordig toch veel beter, sterker en smakelijker dan vroeger?
In zekere zin is dat waar, maar tegenwoordig is er veel vraag naar de sterke, robuuste oergenetica van de oude landrassen. Dat heeft alles te maken met de uit de hand gelopen pogingen van kwekers om steeds maar nieuwe wiet- en tomatensoorten te ontwikkelen: plantenveredeling dus.
De Geschiedenis Van De Plantenveredeling
Plantenveredeling is al zo oud als de eerste pogingen van de mens om zelf voedsel te verbouwen. Toen we met z’n allen nog als jager-verzamelaars over de aarde trokken hadden we nog geen vaste woonplaats. Voor ons voedsel waren we dus afhankelijk van het eten dat we onderweg vonden. Dat veranderde toen de mens de eerste nederzettingen ging bouwen en zich op een vaste plek ging vestigen.
Onze eerste voorouders met een vaste woon- en verblijfplaats ontdekten al snel hoe handig het is als je je eigen groenten, fruit en granen gewoon in de achtertuin kunt verbouwen. Je zou kunnen stellen dat deze eerste landbouw de sleutel is geweest tot onze moderne samenlevingen, met steden waar mensen wonen die voor hun voedselvoorziening compleet afhankelijk zijn van boeren uit het buitengebied.
Op hun beurt zijn moderne boeren weer compleet afhankelijk van de veredelde gewassen waarmee ze op grote schaal een betrouwbare voedselvoorziening kunnen verbouwen. Onze hypermoderne Nederlandse landbouw met al haar efficiëntie was nooit mogelijk geweest zonder de vele eeuwen van plantenveredeling die eraan vooraf gingen. Onze cannabiscultuur trouwens evenmin.
De Eerste Grower
De eerste boeren gebruikten op hun oer-akkers de landrassen die ze uit de bossen en velden meenamen. Al snel ontdekten ze dat sommige planten ‘beter’ waren dan andere. Ze leverden bijvoorbeeld een grotere oogst op, werden groter en smaakten lekkerder, of konden beter tegen ziektes en slecht weer.
Ergens moet er een hele slimme oerboer zijn geweest die dacht: “wacht eens even… Als ik nou alleen die goede planten blijf gebruiken en alle minder mooie exemplaren weggooi, zou ik dan volgend jaar alleen maar geweldige planten in de tuin krijgen?” Met die ene geniale ingeving was het concept van plantenveredeling geboren.
In zekere zin hebben alle cannabis growers van nu hun hobby te danken aan deze Eerste Grower Aller Tijden. Plantenveredeling is namelijk niet alleen nuttig voor maïs, wortels en appelbomen. Ook wietplanten kun je met de technieken van de plantenveredeling doorontwikkelen tot de mooiste nieuwe strains en kruisingen.
De Techniek Van Plantenveredeling
Zoals we al aangaven is plantenveredeling uitgegroeid tot een complete wetenschap, waarin verschillende theorieën en allerlei technieken in de praktijk worden toegepast. De kern van al die technologie is DNA, de biochemische code van de genetica waarin alle eigenschappen van elke planten- en diersoort zijn opgeslagen.
Je voelt hem natuurlijk al aankomen: als het gaat om genetica komen we via de plantenveredeling ook op het werkterrein van de cannabiskweker en daarmee ook de grower. We heten niet voor niets Amsterdam Genetics: alle eersteklas wietzaden die je bij ons kunt bestellen zijn ontwikkeld door slim gebruik van plantenveredeling.
Bestel Onze Edele Genetica Hier
We vertellen je meer over de technische kant van de plantenveredeling in het volgende deel van deze blogserie. Als je precies wilt weten hoe je met de genetica uit wietzaadjes de mooiste nieuwe strains kunt ontwikkelen, lees dan meteen verder in onze volgende blog over DNA en plantenveredeling!
